Rwa kulszowa – objawy i leczenie
Rwa kulszowa, częste schorzenie z zakresu ortopedii i neurologii, kojarzone przez pacjentów z przykrym i uciążliwym bólem kończyny dolnej. Chciałbym przybliżyć pacjentom, jakie są przyczyny i rodzaje tego schorzenia. Przede wszystkim jednak opisać sposób postępowania i leczenia. Zaznaczam jednak, że każdy pacjent wymaga indywidualnego postępowania określonego przez specjalistę.
Spis treści
Przyczyny rwy kulszowej
Nerw kulszowy to największy nerw człowieka, utworzony jest przez gałęzie brzuszne korzeni nerwowych L4-S3. Zaopatruje ruchowo i czuciowo mięśnie tylnego przedziału uda oraz wszystkie mięśnie podudzia i stopy. To właśnie tego nerwu dotyczy tytułowa rwa kulszowa. Pojawia się ona w momencie, kiedy dochodzi do ucisku na korzeń nerwu przez” wy padnięty krążek międzykręgowy. Należy tutaj sprecyzować, że krążek międzykręgowy utworzony jest przez mocny zewnętrzny pierścień włóknisty oraz wewnętrzne płynne jądro miażdżyste. Przemieszczenie tego drugiego powoduje odkształcenie pierścienia włóknistego ( wypuklina ) lub jego przerwanie ( przepuklina). W konsekwencji dochodzi do ucisku na korzeń nerwowy. Zatem sam pierścień włóknisty (czyli tzw. dysk) nie ulega przemieszczeniu. twierdzenie zatem że wypadł komuś dysk jest niezbyt fortunne z medycznego punktu widzenia. Najważniejszą jednak z punktu widzenia pacjenta jest informacja że rwa kulszowa jest uleczalna.
Rwa kulszowa objawy
Objawami zaistniałego ucisku są zaburzenia czucia w obrębie zaopatrywanego dermatomu oraz siły mięśniowej w obrębie miotomu. Dermatom i miotom to kolejno obszary unerwiane z danego segmentu czuciowo i ruchowo.
Jak wspomniałem wyżej nerw kulszowy bierze początek w segmentach L4-S3 i ucisk na korzeń każdego z tych segmentów daje charakterystyczne objawy. Rwa kulszowa charakteryzuje się ostrym bólem sięgającym od pośladka aż do podudzia, dodatkowo może występować osłabienie mięśni. To jaki obszar kończyny objęty jest bólem i jakie mięśnie są osłabione zależy od tego w jakim segmencie kręgosłupa doszło do ucisku. jest to niezwykle ważny wskaźnik w diagnozie i leczeniu . Jest to o tyle ważne, że wcale nierzadko zdarzają się schorzenia z podobnymi objawami jakie daje rwa kulszowa. Schorzenia te posiadają inna przyczynę, leczenie przebiega również w inny sposób
Różnicowanie rwy kulszowej
Chciałbym wymienić kilka „niedyskowych” schorzeń o podobnych objawach jak rwa kulszowa.
Ucisk na nerw kulszowy przez mięsień gruszkowaty
Ucisk na nerw kulszowy przez mięsień gruszkowaty. mięsień ten łączy kość udową z kością krzyżową. W wyniku skrócenia czynnościowego mięśnia gruszkowatego, dochodzi do podrażnienia przebiegającego pod nim nerwu kulszowego. Przyczyn może być kilka. Między innymi statyczne obciążenia w wymuszonych pozycjach, czy sporty angażujące nadmiernie rotację zewnętrzną w stawie biodrowym. w przypadku stwierdzenia tej dysfunkcji, rwa kulszowa zamienia się w rwę gruszkowatą. leczenie natomiast przebiega dużo szybciej.
Podrażnienie więzadeł w obrębie miednicy
Podrażnienie więzadeł w obrębie miednicy. Do przeciążeń więzadeł łączących miednicę z kręgosłupem i kością krzyżową dochodzi w wyniku nierównowagi statycznej. (najczęściej długotrwałe pozycje siedzące). Przeciążeniu mogą ulec więzadła: biodrowo-lędźwiowe, krzyżowo-biodrowe, krzyżowo-guzowe. Promieniowanie jakie wywołuje podrażnienie tych struktur bywa często niesłusznie diagnozowane jako rwa kulszowa.
Przeciążenia stawów międzykręgowych
Przeciążenia stawów międzykręgowych. W wyniku dynamicznych uszkodzeń torebki stawowej stawu międzykręgowego, może dojść do jej obrzęku, co z kolei prowadzi do podrażnienia gałęzi grzbietowych nerwów rdzeniowych. Podrażnienie na poziomie przejścia piersiowo-lędźwiowego daje objawy z promieniowaniem do pośladka. Najczęściej do przeciążeń tych obszarów dochodzi w wyniku nieprawidłowej aktywności sportowej.
Zmiany w stawie biodrowym
Zmiany w stawie biodrowym. W przypadku zmian zwyrodnieniowych czy zapalenia w stawie biodrowym również mogą pojawiać się bóle promieniujące do kończyny dolnej i pośladka.
Rwa kulszowa jest zatem chorobą, w obręb której można przypisać całą gamę chorób. Wrzucenie do jednego worka schorzeń, w których pojawia się ból kręgosłupa z promieniowaniem do kończyny dolnej nic pacjentowi nie daje. Istotne w diagnozie jest stwierdzenie jakie struktury dają objawy, na jakim poziomie doszło do ucisku nerwu kulszowego, czy za schorzenie odpowiedzialna jest jedna , czy kilka przyczyn naraz. Ma to istotne znaczenie w leczeniu i fizjoterapii.
Rwa kulszowa leczenie
Jeśli już po odpowiedniej diagnostyce zostaje stwierdzona właściwa rwa kulszowa, należy podjąć odpowiednie leczenie.
Leki na rwę kulszową
Farmakoterapia jest jednym z elementów kompleksowego leczenia choroby jaką jest rwa kulszowa. najczęściej w fazie ostrej (ok.2 tyg) stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne(NLPZ), miorelaksanty oraz preparaty witaminowe.
NLPZ mają działanie przeciwbólowe- pamiętać należ jednak że nie działają na przyczynę. Poczucie ulgi w bólu po zażyciu NLPZ nie oznacza że rwa kulszowa ustąpiła. Leki z grupy miorelaksantów powodują rozluźnienie mięśni. Niestety nie działają wybiórczo. konkluzją w stosowaniu tych dwóch środków, jest fakt by ich maskujące działanie nie uśpiło czujności pacjenta. rwa kulszowa wymaga odpoczynku w fazie ostrej (nie warto pod wpływem środków przeciwbólowych podejmować aktywności. Schorzenie po ich ustąpieniu da o sobie znać.). Trzecią grupą leków są preparaty witaminowe z grupy B. Schorzenie powoduje ucisk i zaburzenia ukrwienia nerwu. może to dawać objawy bólowe po ustąpieniu pierwotnego ucisku. preparaty witaminowe przyśpieszają regeneracje nerwu kulszowego.
Rwa kulszowa rehabilitacja
rwa kulszowa występuje na początku w fazie ostrej. okres ten utrzymujący się około dwóch tygodni charakteryzuje się nasilonymi objawami. w tym okresie rehabilitacja obejmuje zabiegi fizykoterapii. Fizykoterapia działa przeciwbólowo oraz przekrwiennie na tkanki. daje to efekty szybszej regeneracji. w fazie ostrej równie ważna jest terapia ułożeniowa. Rwa kulszowa w pewnych pozycjach potrafi znacząco złagodzić objawy. Nie ma niestety uniwersalnej pozycji ułożeniowej. Należy dopasować ją indywidualnie. Po ustąpieniu fazy ostrej następuje okres ,w którym objawy łagodnieją lecz wciąż są dokuczliwe o charakterze przewlekłym. W tym okresie główną rolę w rehabilitacji odgrywają terapia manualna oraz kinezyterapia. fizjoterapeuta poprzez odpowiednie techniki manualne rozluźnia mięśnie, przywraca ruchomość stawów, poprawia kontrolo neuro-mięsniową. Ćwiczenia obejmują wzmacnianie mięśni głębokich tułowia.
Dobrą diagnozę można osiągnąć poprzez zebranie odpowiedniego wywiadu oraz przeprowadzenie testów klinicznych. Najczęstszym błędem jest opieranie diagnozy tylko i wyłącznie na badaniach obrazowych. Odpowiednie testy kliniczne oraz badanie fizjoterapeutyczne pozwalają zróżnicować przyczyny i ustalić program usprawniania.
Rwa kulszowa to jednostka chorobowa, która wymaga indywidualizacji postępowania! W związku z tym zachęcamy do kontaktu z naszymi specjalistami.
[kkstarratings]
