Artykuły medyczne

U pacjentów zgłaszających się z kontuzją i bólem, często obserwuję konsternacje i zdziwienie na ich twarzach, gdy usłyszą diagnozę: stan zapalny. Stan zapalny? Czy w tej sytuacji potrzebny jest antybiotyk? Pacjenci bardzo jednoznacznie kojarzą stan zapalny z infekcją, taką jak zapalenie gardła lub płuc, stąd też ich pytania o antybiotyk. Wobec tego, czym jest ból i zapalenie? Jaka jest rola bólu i jak go powiązać ze stanem zapalnym? Dlaczego stosujemy leki przeciwzapalne? A dlaczego nie antybiotyk?

Jak już pisałem w artykule na temat choroby zwyrodnieniowej, niestety nie znamy leczenia przyczynowego tej choroby, nie możemy jej całkowicie wyleczyć, ale możemy całkiem skutecznie pomóc. Taką szansę w przypadku choroby kolana, daje osteotomia kości piszczelowej.

Co w ogóle oznacza słowo osteotomia? Osteotomia to medyczne określenie przecięcia kości. Podczas tego zabiegu nadajemy kości nowy kierunek. Dlaczego stosujemy takie metody w leczeniu? Przy tej okazji lubię posługiwać się porównaniem zużywania opon w samochodach z przednim napędem. Większość kierowców wie, że opony z przodu samochodu zużywają się znacznie szybciej  ( w pojazdach z przednim napędem) i dlatego, by opony służyły nam dłużej, istnieje konieczność ich zmiany z przodu na tył. Bardzo podobna jest sytuacja w stawie kolanowym.

Bardzo często pacjenci przychodząc do lekarza, bardzo rożnie i ciekawie opisują swoje problemy, używając różnorodnych terminów i określeń, nie za bardzo orientując się w ich różnicach. Dlatego też kilka słów wyjaśnienia, co jest co. I tak:

stłuczenie- to sytuacja zadziałania bezpośredniej siły na nasze ciało, najczęściej w wyniku upadku, lub też bezpośredniego uderzenia, najczęściej spotykana sytuacja w sportach kontaktowych (piłce nożnej, koszykówce). Pacjenci bardzo często lubią używać nazwy zbicie. Siła urazu nie jest na tyle duża by doprowadzić do przerwania skóry i powstania rany, nie mniej jednak, uszkadza tkanki skóry, mięśni. Uraz powoduje uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych, czego wynikiem jest krwiak i obrzęk. Towarzyszy temu żywa bolesność urażonego miejsca.

Zapalenie ścięgien gęsiej stopki (łac.pes anserinus) to dość częsta kontuzja osób biegających. Bardzo wielu pacjentów pyta mnie skąd taka dziwna nazwa. Otóż ścięgna mięśni kulszowo-goleniowych (zwanych również hamstringami): mięśnia smukłego, krawieckiego, półścięgnistego przyczepiają się do piszczeli, tuż poniżej szpary stawowej od strony przyśrodkowej kolana w charakterystyczny, rozłożysty sposób przypominając tym, samym stopę gęsi. Mięśnie kulszowo-goleniowe pełnią funkcję zginaczy kolana oraz rotują goleń na wewnątrz.Przyczyną bólu jest zapalenie przyczepów ścięgien  (entezopatia) lub też zapalnie kaletki, która znajduję się tuż pod nimi.

Zapalenie rozcięgna podeszwowego to jedna z najczęstszych kontuzji osób biegających. W języku medycznym określa się ten problem jako entezopatia rozcięgna podeszwowego, natomiast potocznie pacjenci używają określenia ostroga piętowa. Problem zazwyczaj zaczyna się znienacka, najczęściej na drugi dzień po treningu, po wstaniu z łóżka odczuwamy kłujący ból pięty. Czasami w czasie biegu odczuwamy dyskomfort tak, jakby mały kamyk uwierał nas w bucie.  Zapalenie rozcięgna podeszwowego to kontuzja przeciążeniowa, spowodowana nadmiernymi obciążeniami treningowymi, doborem nieprawidłowego obuwia, bieganiem po twardym asfaltowym terenie. Wśród czynników predysponujących do wystąpienia problemów wymienia się: nieprawidłowe wysklepienie stopy, stopę o nadmiernej pronacji, stopę wydrążoną oraz zaburzenia elastyczności mięśnia trójgłowego łydki.

Achilles, nieśmiertelny grecki heros, miał jedyny słaby punkt –piętę. Dla wielu biegających pięta, a dokładnie ścięgno przyczepiające się do niej, bywa słabym punktem i źródłem problemu.Ścięgno piętowe tzw. Achilles, łączy mięsień brzuchaty i płaszczkowaty z guzem piętowym. Mięśnie brzuchaty i płaszczkowaty  to mięśnie łydki. Ścięgno Achillesa jest największym i najmocniejszym ścięgnem w ciele człowieka.Bierze ono udział w zgięciu podeszwowym stopy, a tym samym w fazie odbicia stopy podczas chodu i biegu. Ścięgno Achillesa w czasie biegu poddawane jest olbrzymim obciążeniom, przewyższającym kilkukrotnie masę ciała. Przewlekłe przeciążenia ścięgna, mikrourazy mogą być powodem jego  zapalenia.

Często zgłaszają się do mnie pacjenci z bólem stawu po przeciążeniu, bez urazu. Wielkie zdziwienie napotyka moich pacjentów, gdy pada słowo choroba zwyrodnieniowa, jak to ja? W moim wieku?

Przecież to choroba wieku starczego, prowadząca do niepełnosprawności. Choroba jest przypisywana osobom starszym i kojarzy się większości z inwalidztwem. Czy to jest prawda? Wobec czego, czym jest choroba zwyrodnieniowa stawów?

Kontuzje są niestety nieodłącznym problemem każdego treningu. Wobec czego konieczna jest wiedza, która pozwolili nam ratować się, gdy nagle zmierzymy się np. z problemem skręconego stawu skokowego, czy bólu kolana po maratonie.

W uszkodzeniach tkanek miękkich (więzadeł, torebki stawowej, mięśni) zarówno tych ostrych urazowych, takich jak np. skręcenie, naderwanie mięśnia, jak i tych przeciążeniowych związanych z powtarzalnym wysiłkiem, postępowanie jest bardzo podobne. Sprowadza się ono do protokołu RICE. RICE jest akronimem z angielskich słów rest, ice, compression i elevation. Jest to standard postępowania w przypadku urazów tkanek miękkich.  Protokół RICE to zbiór kilku prostych działań, które mogą być wykonane bez specjalistycznego sprzętu i wiedzy.

Pasmo biodrowo piszczelowe to jedna z częstszych kontuzji wśród osób biegających. Już sam termin, zespół pasma biodrowo-piszczelowego ( ang. iliotibial band syndrome ) dla laika brzmi bardzo tajemniczo, ale natura problemu również nie jest taka prosta.

Cechą charakterystyczną jest rozlany ból w okolicy bocznego przedziału kolana. Pojawia się on po kilku minutach biegu, stopniowo narastając, uniemożliwiając w pewnym momencie kontynuowanie treningu. Pasmo biodrowo-piszczelowe jest to ścięgnistą taśmą, która stanowi koniec mięśnia napinacza powięzi szerokiej uda i kończy się przyczepem na kłykciu bocznym kości piszczelowej.

Bieganie to dziedzina sportu zyskująca coraz większą rzeszę zwolenników. Jest szereg powodów dlaczego się decydujemy biegać Jedni biegają bo chcą być trendy, inni kierują się pasją jeszcze inni zdrowym rozsądkiem i dbałością o piękną sylwetkę.

Zima jest najtrudniejszym sezonem dla biegacza. Bieganie o tej porze roku bywa prawdziwym wyzwaniem. Dzień jest krótki, sypie śnieg, szczypie mróz, a zimne powietrze utrudnia oddychanie. Mróz, wiatr, śnieg zniechęca przed wyjściem z domu. Nie mniej , pokonanie zniechęcenia może przynieść prawdziwa satysfakcję. Nie tylko możemy, zbudować biegową siła, ale również kształtujemy charakter biegacza!

W niedalekiej przeszłości świat obiegała informacja o kontuzji Arkadiusza Milika, a dokładnie jego więzadła krzyżowego przedniego, co ciekawe niemal w tym samym czasie jeden z moich tegorocznych pacjentów po rekonstrukcji tegoż właśnie więzadła (przeprowadzonej kilkanaście miesięcy temu) przebiegł swój pierwszy maraton. Bardzo często jest tak, że kontuzja, a następnie czas operacji to momentem, kiedy chorzy planują zmienić swój styl życia lub tak jak w przypadku Arka Milika wrócić na odpowiednie tory zarówno zawodowo jak również zdrowotnie.

Od dekady w „biegowym” rytmie

Przygoda z bieganiem Pawła Walaska rozpoczęła się prawie dekadę temu. Powód był prozaiczny i przypadkowy, chciał oderwać się od problemów i sprawdzić czy uda mu się przebiec trzy kilometry. W tamtym czasie wyjście na trening w obcisłych legginsach, wzbudzało u przechodniów nie tylko zdziwienie, ale również uśmiechy i drwiny.

Jego jednak nie zraziło to do aktywnego spędzania czasu. Bardzo szybko wpadł w rytm „nałogowego” biegania (poczuł się uzależniony od endorfin!).

Przekonał się, że bieganie może być formą relaksu i pomagać w pokonywaniu własnych słabości, dając jednoczenie czas na przemyślenia i „czyszczenie głowy” z różnych trosk i problemów. Spokojne truchtanie szybko przerodziło się w półzawodowe bieganie, nakierowane na osiąganie coraz lepszych wyników na tzw. „dyszkę, połówkę i w maratonie”.